Nasza aktywna „samoobrona energetyczna"

Wiceprezes Zarządu KSM:

mgr Zbigniew Olejniczak

Trudno nie uznać, że lawinowo rosnące koszty nośników energii elektrycznej, gazu i ciepła to obecnie temat nawet bardziej niż gorący, ponieważ waga tych kosztów dla indywidualnego odbiorcy, a także dla rozmiaru ponoszonych wydatków w ramach naszej wspólnej spółdzielczej gospodarki, jest ogromna. Są to koszty bezpośrednie, wynikające z cen zużywanych mediów, ale i pośrednie zawarte w większości towarów oraz usług dostarczanych i świadczonych na rzecz mieszkańców zarządzanych przez Spółdzielnię zasobów mieszkaniowych i niemieszkalnych.

Ceny nośników energii mają decydujący wpływ na wysokość ponoszonych comiesięcznie opłat na pokrycie kosztów eksploatacji, remontów i zużytych mediów, a więc na wszystkie składowe tych opłat. Oczywistym jest wobec tego, że aktywne i wielokierunkowe działania realizowane przez pracowników i działaczy samorządowych – zmierzające do ograniczanie zużycia energii i jej nośników – to od ponad ćwierć wieku priorytetowy cel długofalowo realizowany w różnych obszarach, za pomocą wszelkich dostępnych działań technicznych, ekonomicznych, prawnych itd.

Bieżące i okresowe (sprawozdawcze) informacje o podejmowanych i zrealizowanych działaniach kierowane do właścicieli praw do lokali (odrębnych, spółdzielczych i innych) zarządzanych przez naszą Spółdzielnię przekazywane są wielokanałowo, bo i poprzez miesięcznik „Wspólne Sprawy", drukowane materiały (tzw. dodatki do „WS") zawierające plany i sprawozdania z działalności Rady Nadzorczej, Zarządu oraz Rad i Administracji Osiedli, poprzez Zebrania Osiedlowe, Walne Zgromadzenie i in., a w ostatnich latach także przez stronę internetową www.ksm.katowice.pl i Facebooka.

AWIZOWALIŚMY...

Nie cofając się zbyt daleko, bo tylko do kwietnia i czerwca ubiegłego roku, można zapoznać się z treścią moich felietonów poświęconych działaniom energooszczędnym, zrealizowanym, zaplanowanym i podejmowanym przez Katowicką Spółdzielnię Mieszkaniową, amortyzującym wzrosty kosztów zużycia energii przy ich stale rosnących cenach. Warto w tym miejscu posłużyć się cytatami – co prawda obszernymi z konieczności oddania istoty rzeczy – z tych materiałów:

(„WS" – 4/362/2021r.)
Planowane i podejmowane strategiczne zadania remontowe oraz modernizacyjne realizowane od tego okresu (do nadal) mają założony za priorytetowy cel stałe zmniejszanie energochłonności budynków. Zakres podejmowanych działań obejmował i obejmuje szerokie spektrum działań Spółdzielni w zakresie inwestycji proekologicznych, zmierzających nie tylko do poprawy życia mieszkańców, ale również do zmniejszenia zużycia energii zarówno cieplnej, jak i elektrycznej, a w efekcie końcowym do zmniejszenia kosztów eksploatacji domów. Ze względu na ogrom inwestycji, realizowanych w skali poszczególnych osiedli należących do KSM, proces ten jest niewątpliwie długotrwały i może być mało dostrzegalny patrząc przez pryzmat jednego osiedla czy też pojedynczego budynku. Wśród podejmowanych działań należy wskazać na wysoce kosztowne inwestycje, polegające na poprawie parametrów izolacji termicznej spółdzielczych zasobów mieszkalnych oraz na modernizację systemów grzewczych.

W zakresie działań mających bezpośredni wpływ na zużycie energii elektrycznej w częściach wspólnych budynków należy też zwrócić uwagę na długotrwały (i niestety bardzo kosztowny) proces modernizacji urządzeń dźwigowych, wentylacyjnych itp., jak również na zadania inwestycyjne o mniejszej skali – typu wymiana oświetlenia żarowego na systemy energooszczędne oparte na technologii LED. Skutkiem tych działań, wielokrotnie opisywanych na łamach miesięcznika „Wspólne Sprawy", ale i przytaczanych w okresowych sprawozdaniach Rad Osiedli, Zarządu i Rady Nadzorczej, jest obniżenie o około 60% zapotrzebowania na energię cieplną oraz zmniejszenie – licząc od 2016 roku – o około 20% zużycia energii elektrycznej w częściach wspólnych nieruchomości (przy czym kontynuowane są działania zmierzające do np. wymiany źródeł oświetlenia na LED-owe).

Bonusem podjętych przez nas działań dla ochrony środowiska jest pomniejszenie emisji CO2 i pyłów zawieszonych liczone w setkach ton/rok. Ponadto dla wszystkich naszych członków bezpośrednią korzyścią jest zmniejszenie kosztów poniesionych przez Spółdzielnię na zrealizowanie robót modernizacyjnych dzięki uzyskaniu (w trudnych procedurach) tzw. „białych certyfikatów". Nie bez znaczenia dla obniżania kosztów energii elektrycznej są także wdrożone i stosowane wybory oraz dalsze negocjacje z dostawcami cen zapotrzebowanej energii elektrycznej. Procedury te wdrożyliśmy niezwłocznie po powstaniu takich możliwości po 2014 roku. (...)

(„WS" – 6/364/2021r.)
Sejmowe komisje, kierując się sprawdzonymi już rozwiązaniami z Niemiec, Danii, Austrii, Szwecji, Holandii i innych krajów europejskich (gdzie funkcjonuje dotąd łącznie przeszło ok. 12 tys. spółdzielni energetycznych) proponują w pracach na ustawą o OZE umożliwienie także tworzenia na terenie naszego kraju spółdzielni energetycznych, których przedmiotem działalności byłaby możliwość wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła, na potrzeby tejże spółdzielni energetycznej i jej członków (czyli np. wspomnianych spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych), przyłączonych do zdefiniowanej obszarowo sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej o napięciu niższym niż 110 kV, sieci dystrybucyjnej gazowej lub sieci ciepłowniczej.

Jest to niewątpliwie olbrzymia szansa dla budynków wielolokalowych, szansa, którą wspólnie powinniśmy dobrze wykorzystać z korzyścią dla mieszkańców. Jeżeli tego nie uczynimy, to wypadniemy bezpowrotnie z całej transformacji energetycznej i obszar ten zostanie całkowicie zagospodarowany przez przedsiębiorstwa energetyczne i ciepłownicze, które staną się względem nas jeszcze większymi monopolistami. Z dostępnych informacji wynika, że do 2025 r. ilość spółdzielni energetycznych w niektórych krajach Unii Europejskiej zostanie podwojona, a nawet potrojona. Należy więc skorzystać ze sprawdzonych wzorów zagranicznych zarządców nieruchomości poprzez wdrożenie podobnych projektów i rozwiązań.

Zgodnie z przygotowywanymi nowymi przepisami priorytetem dla spółdzielni energetycznych będzie zapewnienie członkom infrastruktury, jej serwisu, ale również zarządzanie wyprodukowaną energią – tworzenie systemów zarządzania i monitorowania tej energii powstającej i konsumowanej w ramach, na przykład, spółdzielni energetycznej. Jeżeli spółdzielnie mieszkaniowe i inni zarządcy nieruchomości działający w ramach spółdzielni energetycznej dysponują łącznie dużymi powierzchniami dachów (również gruntów do wykorzystania pod ten cel) i same nie skonsumują tej wytworzonej we własnych instalacjach energii elektrycznej i cieplnej, to będą mogły zachęcać do wejścia do takiej spółdzielni energetycznej inne jeszcze podmioty prawa gospodarczego i z nimi rozliczać te wyprodukowane przez siebie nadwyżki.

W związku z powyższym, jak i również w związku z nieuniknioną koniecznością tworzenia bezpiecznych technicznie i ekonomicznie rozwiązań energetycznych dla mieszkańców budynków wielolokalowych, podjęcie proponowanej uchwały przez Walne Zgromadzenie Członków Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej stworzy możliwość podjęcia działań przez Zarząd i Radę Nadzorczą zmierzających do zmniejszenia kosztów eksploatacji budynków i lokali poprzez obniżanie kosztów dzięki wytworzonej i zużytej na zasadach prosumenckich energii wytwarzanej z zastosowaniem OZE oraz ograniczenie w ten sposób ubóstwa energetycznego wśród odbiorców finalnych. Mam nadzieję, że członkowie obecni na wszystkich częściach Walnego Zgromadzenia uznają ten nowy kierunek rozwoju Spółdzielni za właściwy i poprą go swoimi głosami w dobrze pojętym własnym interesie, ponieważ tylko wtedy otworzą się dla KSM nowe możliwości łagodzenia rosnących kosztów utrzymania zasobów mieszkaniowych i użytkowych związanych z kosztami energii. (...)

NO I STAŁO SIĘ...

Uczestniczący we wszystkich częściach czerwcowego Walnego Zgromadzenia KSM niemal jednogłośnie uznali za właściwy ten kierunek działań upoważniając Zarząd i Radę Nadzorczą do przystąpienia do istniejącego lub stworzenia nowego podmiotu gospodarczego, który poprzez swoje działania da szansę ograniczania wzrostu kosztów energii z wykorzystaniem Odnawialnych Źródeł Energii (OZE).

Z nieukrywaną satysfakcją pragnę Państwa w imieniu Zarządu poinformować, iż 16 grudnia 2021 roku został złożony do sądu wniosek o wpisanie do Krajowego Rejestru Sądowego Spółdzielni Energetycznej HELIOS, jako spółdzielni osób prawnych. Członkiem założycielem SE HELIOS jest m. in. Katowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa reprezentowana przez Zarząd KSM, działający z upoważnienia członków wyrażonego w formie stosownej uchwały Walnego Zgromadzenia. W imieniu Zarządu wyrażam nadzieję na szybką rejestrację, umożliwiającą podjęcie kolejnych niezbędnych działań, uruchamiających już nie tylko formalną, ale i rzeczywistą działalność przynoszącą realne korzyści naszym członkom i użytkownikom lokali zarządzanych przez KSM.

W dobie szalejących podwyżek cen energii, jak również w wyniku stopniowo zainicjowanej już przez ustawodawcę transformacji energetycznej naszego kraju, postanowiliśmy, że nie możemy być bierni wobec drastycznych dla nas zmian cen nośników energetycznych. Nasza bierność w obszarze transformacji energetycznej wpłynęłaby w efekcie bardzo niekorzystnie na odbiorców finalnych, którymi są mieszkańcy lokali zarządzanych przez KSM. Spółdzielnia Energetyczna HELIOS, to z założenia bezpieczna inicjatywa z bardzo dużym potencjałem, mająca na celu rozwój energetyki rozproszonej, z wykorzystaniem m.in. instalacji odnawialnych źródeł energii (OZE), służących produkcji energii do zaspokajania potrzeb członków i użytkowników naszej Spółdzielni. Niezaprzeczalną korzyścią tej inicjatywy jest stworzenie możliwości uzyskania częściowej niezależności energetycznej od podwyżek cen energii od zewnętrznych dostawców poprzez tańszą własną energię, co z kolei będzie zwiększać bezpieczeństwo energetyczne oraz ewentualnie umożliwi dodatkowy przychód dla członków utworzonej spółdzielni.

W związku z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii (dalej: ustawa o OZE), wprowadzono do niej definicje prosumenta zbiorowego oraz prosumenta wirtualnego. Wobec powyższego, zaistniała ustawowa możliwość i celowość utworzenia wspólnego przedsięwzięcia, jakim jest Spółdzielnia Energetyczna HELIOS. W myśl tejże ustawy o OZE, spółdzielnia energetyczna może być dla swoich członków prosumentem zbiorowym, a także prosumentem wirtualnym (dla spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, przedsiębiorców, jednostek samorządu terytorialnego). Dlatego właśnie Spółdzielnia Energetyczna HELIOS będzie inicjowała, realizowała oraz wspierała finansowo, technicznie i logistycznie podejmowane przez jej członków zamierzenia, a także prowadzenie inwestycji związanych z produkcją energii m.in. na dachach budynków swoich członków, natomiast ewentualne powstałe nadwyżki energii u jednego członka będzie mogła przekierowywać do jego innych budynków lub do innego członka należącego również do SE Helios. Dla członków zapewniona będzie transparentność działań Spółdzielni oraz ich podmiotowe uczestnictwo w przyjmowaniu kierunków i planów a także uczestnictwo w realizowanych przedsięwzięciach.

Wracając do tytułu tego felietonu, wyrażam przekonanie, że tylko dzięki podejmowanym i realizowanym wielokierunkowym działaniom w różnych obszarach możemy – na ile to tylko jest możliwe teraz i w przyszłości – aktywnie ograniczyć rosnące koszty energii koniecznej dla zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania zasobów mieszkaniowych i niemieszkalnych pozostających w zarządzie naszej KSM. Wierzę również, a także liczę na Państwa życzliwe wsparcie, dla realizacji wielu niełatwych działań służących temu celowi.

Z poważaniem

ZBIGNIEW OLEJNICZAK