Ile zużywamy, ile płacimy, i dlaczego tak drogo ?!
Przewodniczący Rady Nadzorczej KSM:
mgr inż. Jerzy Doniec
Czerwiec był, podobnie jak maj, miesiącem wielce intensywnej pracy Rady Nadzorczej. Wszystko za sprawą Walnego Zgromadzenia, obradującego 16-17.06., dorocznie najważniejszego wydarzenia w życiu Spółdzielni. Sporo dodatkowych tematów wymagających analizy i omówienia związanych było z przygotowaniem do Walnego Zgromadzenia. Poza tym oczywiście rutynowe, wynikające z rocznego planu pracy Rady. I znów (bez przesadnego szacunku do chronologii omawiania poszczególnych tematów), Rada wiele czasu poświęciła analizie zużycia i związanym z tym kosztom zaopatrzenia mieszkańców w wodę zimną i odprowadzenie ścieków, ciepła do celów centralnego ogrzewania i tworzenia centralnej ciepłej wody. Woda i ciepło stanowią bowiem niezmiennie najistotniejsze pozycje kosztów obciążających kieszenie naszych mieszkańców.
W 2014 roku Spółdzielnia zużyła 1 milion 388.542 m3 wody, płacąc za nią 19 milionów 342.387 zł. Jest to określenie jak najbardziej prawdziwe. To Spółdzielnia pokrywa faktury dostawcy wody – Katowickim Wodociągom, uzyskując z kolei środki na te płatności z wpływów od mieszkańców, z comiesięcznych zaliczek na wodę i późniejszych rozliczeń wyrównujących.
Niestety jak zwykle, wpływy od lokatorów naliczane na podstawie wskazań wodomierzy lokalowych nie pokryły w 100% kosztów. Ten niedobór w 2014 r. osiągnął kwotę 1 miliona 8.562,00 zł. Do sprawy niebilansowania się kosztów wody jeszcze wrócimy.
Zużycie wody w 2014 roku było niższe niż w 2013 roku o 28.993 m3, mimo to, jej całkowity koszt zakupu był wyższy o 4,38%. Powodem tego był wzrost ceny wody i odprowadzenia ścieków o 6,5% (z 13,15 zł/m3 na 14,00 zł/m3).
Najwyższe średnie zużycie wody w omawianym okresie wyniosło w osiedlach:
- im. Zgrzebnioka 3,37 m3/na osobę/miesięcznie,
- Superjednostka 3,13 m3/os/m-c,
- Centrum-I 3,04 m3/os/m-c,
a najniższe na osiedlach:
- Szopienice 2,45 m3/os/m-c,
- im. Ścigały 2,52 m3/os/m-c,
- Janów 2,54 m3/os/m-c.
Średnie jednostkowe zużycie wody w Spółdzielni wyniosło 2,94 m3/os/m-c.
Oczywiście wszystkie te dane należy traktować jako orientacyjne. Kto bowiem dzisiaj jest w stanie określić precyzyjnie – ile to osób zamieszkuje w naszych zasobach?
Już tylko z chwilą wejścia w życie tzw. „ustawy śmieciowej", gdzie określoną stawkę opłat za wywóz nieczystości przypisano na osobę, ze Spółdzielni nagle (chyba tylko na papierze) „wyprowadziło się" ponad 700 osób.
Oddzielny problem związany z dostawą wody i rozliczeniem jej kosztu stanowi niebilansowanie się zużytej ilości wody, mierzonej za pomocą tzw. licznika głównego w każdej nieruchomości (bądź węźle) i na tej podstawie wyliczonych przez dostawcę jej kosztów, a sumą wskazań wodomierzy lokalowych, stanowiących z kolei podstawę do ustalenia opłat przypadających na poszczególny lokal.
Różnica ta, jak wcześniej pisałem, wynosi w całej Spółdzielni, w przeliczeniu na złotówki, nieco ponad 1 milion. W ujęciu procentowym to niebilansowanie wody wyniosło tylko 5,47%. To „tylko" to dlatego, że jeszcze kilka lat temu były osiedla, gdzie wielkość ta wynosiła kilkadziesiąt procent, a średnia w KSM – kilkanaście procent.
W 2014 roku wskaźnik 10% przekroczenia uznany za dopuszczalny, został przekroczony w osiedlach:
- Gwiazdy 11,87%,
- Murcki 12,49%,
- im. Ścigały 12,25%,
- Janów 11,42%.
Skoro średni wskaźnik niebilansowania wyniósł kilkanaście procent, to oznacza to, iż w osiedlu tym są niewątpliwie budynki, w których przekroczenie to wynieść mogło i kilkadziesiąt procent. Dlatego też Rada zaleciła Zarządowi i Radom tychże Osiedli dokonanie przeglądu budynków, w których stwierdzono wysokie przekroczenie wskaźnika, w celu wykrycia powodów i usunięcia tego stanu.
Drugim i to najpoważniejszym składnikiem opłat za korzystanie z lokalu są koszty ciepła dostarczonego na cele centralnego ogrzewania i tworzenia centralnej ciepłej wody użytkowej. W 2014 roku suma faktur za to medium, które wpłynęły do Spółdzielni, opiewała na kwotę 29 milionów 555.440,00 zł. Z tej kwoty 81,2% stanowiły rachunki z Tauronu-Ciepło, naszego głównego i najdroższego dostawcy energii cieplnej. Pozostałe z Zakładu Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. (Holding Katowice), Elektrociepłowni Szopienice Sp. z o.o. oraz Zakładu Ciepłowniczego KSM.
W jednostkach fizycznych w zasobach KSM zużyto łącznie 326.026 GJ, co było aż o 14,6% mniej niż w roku 2013, choć koszty za ciepło były minimalnie, ale jednak większe, bo o 1.974 zł niż w analogicznym okresie. Trudno by było inaczej zważywszy na wieloletnią politykę cenową stosowaną przez Tauron. Rosną systematycznie ceny za ciepło, a w nich głównie składnik stały taryfy za ciepło. W okresie lat 2008-2014 Tauron podwyższał ceny aż 18 razy! Zważywszy, że taryfa jest dwuskładnikowa, to tych podwyżek w tym okresie było 36. Jeszcze jaskrawiej prezentuje się podobne porównanie w dłuższym okresie. Na przykład w sezonie grzewczym lat 1999/2000 jednostkowe zużycie w Spółdzielni wynosiło 0,49 GJ/m2/rocznie przy jednostkowym koszcie 1,95 zł/m2/miesięcznie, a w sezonie 2013/2014 zużycie wynosiło 0,27 GJ/m2/rocznie (czyli było niższe o 45%), a koszt jednostkowy mimo to wzrósł do wysokości 2,05 zł/m2/miesięcznie. Odnotowany spadek zużycia ciepła osiągnięty został głównie dzięki poważnym nakładom finansowym poniesionym przez Spółdzielnię na termomodernizację i działania energooszczędne.
Jednostkowe średnie zużycie ciepła w 2014 roku wyniosło 0,26 GJ/m2/rocznie – przy jednostkowym koszcie 2,16 zł/m2/miesięcznie, a więc wyraźnie wyższym niż w okresie rozliczeniowym 2013/2014 mimo dalszego spadku zużycia.
Istotnym elementem sporu – trwającego między Katowicką Spółdzielnią Mieszkaniową a Tauronem – jest kwestia obniżenia wielkości mocy zamawianej. Ten główny składnik tzw. części stałej taryfy idzie w parze z zużyciem ciepła.
Jeżeli maleje zużycie można obniżyć wielkość mocy zamawianej. Na przestrzeni lat Spółdzielnia dokonywała parokrotnie zmniejszania wielkości mocy. Od sezonu 2011/2012 moc zamawiana jest na wysokości blisko 66 MW, jednak wnioski Spółdzielni – o dalsze obniżenie mocy zamawianej do faktycznych potrzeb – są przez Tauron ignorowane. Dostawca ciepła uważa, iż wie lepiej co jest potrzebne klientowi. Tą postawą Tauron tak naprawdę nie uderza w znienawidzoną przez siebie Spółdzielnię, tylko drenuje kieszenie nas – spółdzielców. Dlatego też Rada Nadzorcza uznała za zdecydowanie pierwszoplanowe zadanie dla Zarządu doprowadzenie do obniżenia dotychczasowej wielkości mocy zamawianej do poziomu wynikającego z ustabilizowanego zużycia ciepła w zasobach Spółdzielni.
Wieńcząc tę część relacji o działaniach Rady Nadzorczej, jeszcze słów parę o kosztach tak „nośnej" w ostatnich dniach centralnej ciepłej wody. Koszty podgrzania wody w 2014 roku były wyższe o 8,2% od kosztów w 2013 roku. Średni koszt podgrzania 1 m3 wody wynosił w ubiegłym roku w Spółdzielni 17,10 zł. Najdrożej koszt ten kształtował się w osiedlu im. Zgrzebnioka – 21,88 zł/m3, a najmniej w Janowie – 14,66 zł/m3. Mieszkańcy na os. Zgrzebnioka mają ciepło z Tauronu, a w Janowie z ZEC Sp. z o.o.
Drugie z czerwcowych posiedzeń Rady Nadzorczej rozpoczęło, jak zwykle, rozpatrywanie spraw członkowskich. Uwzględniając rozliczenia za media i fakt, że dotąd Miasto Katowice nie przelało na konto Spółdzielni należnej kwoty ponad 280 tys. zł z tytułu odszkodowań za niedostarczenie lokali socjalnych, można uznać, że zadłużenie we wnoszeniu opłat za korzystanie z lokali utrzymało się na podobnym poziomie jak w kwietniu.
Na czerwcowe posiedzenie Rady Zarząd skierował 9 wniosków o pozbawienie praw członkowskich. Tym razem żadna z osób wymienionych we wniosku nie spłaciła swojego zadłużenia, tak więc Rada rozpatrywała wszystkie 9. Z tej ilości Rada uznała jedną deklarację spłaty za wiarygodną i odroczyła rozpatrywanie wniosku. Pozostałych 8 członków zostało pozbawionych członkostwa w KSM.
W tej części posiedzenia Rada uchyliła także swoją wcześniejszą decyzję o wykreśleniu dłużnika z rejestru członków Spółdzielni – zadłużenie zostało bowiem spłacone.
W dalszej części posiedzenia Rada zapoznała się z informacją Zarządu na temat usuwania wad i usterek powstałych:
- w okresie gwarancji, jak też ujawnionych w trakcie użytkowania a dotyczących robót modernizacyjnych, finansowanych z funduszu remontowego część „A",
- w okresie gwarancji w budynkach wzniesionych z nowych inwestycji.
Rada stwierdziła, że ilość ujawnionych usterek, a przede wszystkim ich ciężar gatunkowy, systematycznie maleje. Świadczy to o właściwym wyborze wykonawców w trakcie prowadzonych procedur przetargowych, coraz lepszej jakości stosowanych materiałów budowlanych, korzystaniu z sprawdzonych technologii robót i skuteczności nadzoru inwestorskiego. Tym niemniej ustalono, że istniejący wykaz stwierdzonych usterek zostanie przesłany do właściwych osiedli celem śledzenia ich usuwania zgodnie z harmonogramem przez Rady i Administracje Osiedli.
Kolejnym punktem posiedzenia była ocena ekonomiczna efektywności wyboru wykonawców w KSM w 2014 roku oraz informacja o stanie zaawansowania wyboru wykonawców w 2015 roku.
Wyłonienie wykonawców dokonuje każdorazowo komisja przetargowa w oparciu o istniejące zarządzenia wewnętrzne. Rada nie stwierdziła żadnych odstępstw od stosowanych w KSM procedur zmierzających do wyboru właściwego wykonawcy robót finansowanych z funduszu centralnego „A", jak i osiedlowych „B". O trafności wyboru wykonawcy niech świadczy poprawiająca się wyraźnie jakość robót, o czym jest mowa wcześniej.
W dalszej części posiedzenia Rada rozpatrzyła wniosek Zarządu o przyznanie wyróżnień honorowych za zasługi dla rozwoju Spółdzielni.
Rada Nadzorcza przyznała: 32 osobom „List gratulacyjny", 18 osobom „Dyplom uznania", 21 osobom „Odznakę honorową KSM", 8 osobom „Odznakę honorową KSM z laurem", wpisem do „Księgi Zasłużonych dla rozwoju KSM" uhonorowano dwie osoby.
Na zakończenie posiedzenia Rada przyjęła dwie uchwały o służebności gruntowej przy ul. Miłej w Osiedlu Giszowiec.
Ostatnie przed wakacjami posiedzenie Rady rozpoczęło się jak zwykle od rozpatrywania spraw członkowskich. Zarząd skierował na to posiedzenie 7 wniosków o wykreślenie z rejestru członkowskiego za uporczywe uchylanie się od wnoszenia opłat za korzystanie z lokalu. Rada uznała 2 deklaracje spłaty zadłużenia za wiarygodne i odroczyła rozpatrywanie tych spraw. Pozostałych 5 osób zostało pozbawionych praw członkowskich.
W dalszej części posiedzenia Rada powróciła do problemu zmniejszenia nakładów na roboty finansowane z funduszu remontowego „A", tak, by w sposób wyraźny i systematyczny zmniejszać powstałe zadłużenie, głównie z lat 1994-2011, kiedy to w Spółdzielni realizowano kosztowny program termomodernizacji budynków. Ocieplony budynek to dużo mniejsze koszty za pobierane ciepło, stąd duże naciski mieszkańców na włączenie właśnie ich budynku do programu termomodernizacji.
Zarząd przedłożył Radzie kolejną porcję propozycji zmierzających do systematycznego zmniejszenia powstałego zadłużenia przy jednoczesnym prowadzeniu modernizacji ociepleń dokonanych w latach dziewięćdziesiątych ograniczonej do budynków, których stan techniczny wymaga bezwzględnie takowej. Sprawy podniesienia izolacyjności budynków musiały w tej sytuacji zejść na drugi plan, choć ocieplenie warstwą styropianu grubości 4 czy 5 cm wymaga doprowadzenia izolacyjności budynku do właściwego stanu i w rezultacie do dalszego obniżenia zużycia ciepła, a więc i jego kosztu.
Zaproponowane przez Zarząd zmniejszenie nakładów na roboty modernizacyjne i remontowe finansowane z funduszu „A", wyraźnie poniżej wpływów na ten fundusz, zostały przez Radę zaakceptowane. Wielkości te uwzględniane będą w aktualizowanej corocznie Strategii Ekonomicznej KSM, tak, by doprowadzić do likwidacji istniejącego zadłużenia.
Utrzymanie nawet ograniczonego natężenia robót modernizacyjnych – głównie ociepleń – wymaga jednak sporych nakładów. Dojrzewa więc potrzeba zwiększenia dotychczasowych środków na ten fundusz. Wydaje się więc nieuniknione podniesienie stawki odpisu na działania termomodernizacyjne, która od 2004 roku wynosi niezmiennie 1,22 zł/m2/miesięcznie. Od tego czasu sumaryczny wskaźnik inflacji wzrósł w Polsce o 31,25%. Tej wielkości Rada na pewno nie będzie wykorzystywała. Nowa stawka, choć nieunikniona, nie wejdzie w życie w 2015 roku, ani od początku 2016 roku.
Najważniejsze w życiu Spółdzielni wydarzenie roku – Walne Zgromadzenie – wymagało starannego przygotowania, jak i pracy w trakcie jego przebiegu. We wszystkich tych fazach czynny udział brali członkowie Rady Nadzorczej. Z przebiegiem Walnego Zgromadzenia można zapoznać się na łamach „Wspólnych Spraw". Stanowi ono bowiem motyw przewodni tego numeru.
Z poważaniem
JERZY DONIEC
|