Dodatki mieszkaniowe - pomocą w trudnej sytuacji finansowej

Zastępca Prezesa Zarządu,
Zastępca Dyrektora do spraw Ekonomicznych:

mgr Teresa Ślązkiewicz

Ostatnie kilka lat przyniosło nam wiele zawirowań w sferze gospodarczej, nie tylko w skali globalnej, ale i w naszych gospodarstwach domowych. Kryzys wywołany przez pandemię COVID-19, a także wojna za naszą wschodnią granicą, wpłynęły na zaburzenie łańcucha dostaw i kosztów surowców energetycznych, których podwyżka cen lawinowo pociągnęła za sobą wzrost cen praktycznie każdego dobra na rynku. Inflacja w okolicach 15% utrzymywała się przez ponad rok, od połowy 2022 r. do końca roku następnego. Skutki odczuliśmy wszyscy, zarówno w naszych zakładach pracy, jak i w domach. I chociaż w tym roku inflacja zbliża się do celu wynoszącego 2,5%, wiele osób dalej zmaga się z problemami z płynnością finansową i odczuwa negatywne skutki lat poprzednich.

W takich przypadkach pomocną dłoń wyciągają różne instytucje państwowe – w formie bonów, dofinansowań, czy dodatków do opłat za mieszkanie. Temat dodatków mieszkaniowych większości z Państwa jest dobrze znany, jednak dla tych osób, które wcześniej nie miały z nim styczności, przybliżone zostanie w tym artykule jakie są warunki uzyskania pomocy.

Ta forma pomocy została wprowadzona na mocy ustawy o dodatkach mieszkaniowych z dnia 21 czerwca 2001 r., jej aktualny kształt, uwzględniający liczne zmiany, opublikowany został w Dzienniku Ustaw z 2023 r., pod pozycją nr 1335. Za pomoc odpowiadają samorządy terytorialne, poprzez powołane przez nie ośrodki pomocy społecznej. W Katowicach oprócz Działów Centralnych MOPS znajdujących się przy ul. Wita Stwosza 7, funkcjonuje 10 Terenowych Punktów Pomocy Społecznej, tzw. TPPS. Obowiązuje rejonizacja – swój oddział terenowy można sprawdzić na stronie MOPS w Katowicach www.mops.katowice.pl w zakładce „Znajdź swój rejon". Po wypełnieniu pola z nazwą ulicy, przy której mieszkamy, zostaniemy przekierowani na stronę konkretnego TPPS.

Wnioski o dodatek mieszkaniowy można składać osobiście w Punktach Obsługi Wniosków przy: ul. Czecha 2 (Śródmieście, Bogucice, Os. Paderewskiego - Muchowiec, Załęże), ul. Oblatów 24 (Koszutka, Os. Witosa, Os. Tysiąclecia, Dąb, Wełnowiec-Józefowiec), ul. Łętowskiego 6a (Piotrowice - Ochojec, Zarzecze, Kostuchna, Podlesie, Brynów, Ligota - Panewniki), ul. Krakowska 138 (Murcki, Janów - Nikiszowiec, Szopienice - Burowiec, Giszowiec, Dąbrówka Mała, Zawodzie), bądź bez wychodzenia z domu – za pośrednictwem portalu ePUAP, przy wykorzystaniu Profilu Zaufanego lub drogą pocztową na adres: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Wita Stwosza 7, 40-040 Katowice.

Wszystkie niezbędne druki można pobrać na stronie internetowej MOPS w zakładce „Dodatki mieszkaniowe", znajdą tam Państwo również dodatkowe szczegółowe informacje.

Aby skorzystać z tej formy pomocy należy spełnić kilka warunków kwalifikujących. Dodatek przysługuje:

• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach, stanowiących ich własność, i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych,
• najemcom oraz podnajemcom lokali mieszkalnych, zamieszkującym w tych lokalach,
• innym osobom, mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki, związane z jego zajmowaniem,
• osobom, zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny lub najem socjalny lokalu.

Nie przysługuje natomiast osobom przebywającym w: domu pomocy społecznej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, zakładzie karnym, szkole, w tym w szkole wojskowej, jeśli zapewnione jest nieodpłatne całodobowe utrzymanie.

Kolejnym ważnym kryterium, które należy spełnić jest kryterium dochodowe. Dochód obliczany jest jako średnia na podstawie dochodów z 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku, która następnie dzielona jest przez liczbę osób zamieszkujących dane gospodarstwo. Dochód, po odliczeniu alimentów, obejmuje:

• przychody podlegające opodatkowaniu, pomniejszone o koszty uzyskania, podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
• dochód z działalności objętej zryczałtowanym podatkiem dochodowym,
• inne dochody nieopodatkowane.

Możliwość ubiegania się o dodatek występuje, gdy średni dochód na osobę aktualnie nie przekracza:

• 40% przeciętnego wynagrodzenia - dla osoby mieszkającej samotnie (aktualnie jest to 2.862,19 zł),
• 30% przeciętnego wynagrodzenia - dla rodziny, co najmniej dwuosobowej (aktualnie jest to 2.146,64 zł),
• dodatek nie jest przyznawany, jeśli jego wysokość wynosi poniżej 0,5% przeciętnego wynagrodzenia (35,78 zł).

Ostatnim warunkiem, który należy spełnić jest odpowiednia powierzchnia zajmowanego mieszkania, nie może być ona większa niż powierzchnia określona ustawowo (powierzchnia normatywna). Powierzchnię użytkową lokalu ustala się, uwzględniając wszystkie pomieszczenia mieszkalne i gospodarcze, z wyjątkiem balkonów, tarasów, piwnic, pralni itp. Dodatek mieszkaniowy przysługuje także w sytuacji, gdy powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego przekracza normatywną powierzchnię lokalu, ale nie więcej niż o 30% albo 50% pod warunkiem, że udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60%.

Powierzchnia lokalu nie może przekraczać normatywnej w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym (tabela poniżej).

Dodatek nie przysługuje, jeśli powierzchnia przypadająca na osobę przekracza ustawowe limity. Dla każdej osoby powyżej 6. normatywna powierzchnia wzrasta o 5 m², a dla osoby niepełnosprawnej, wymagającej odrębnego pokoju, normatywna powierzchnia wzrasta o 15 m².

Wysokość dodatku mieszkaniowego to różnica między wydatkami za użytkowanie lokalu (przypadającymi na normatywną powierzchnię), a kwotą wydatków ponoszonych przez osobę otrzymującą dodatek, obliczaną jako:

• 15% dochodów gospodarstwa dla osoby samotnej,
• 12% dla gospodarstwa 2-4 osobowego,
• 10% dla gospodarstwa 5-osobowego i większego.

Do wydatków za użytkowanie lokalu zalicza się opłaty eksploatacyjne i na fundusz remontowy, zaliczki na zarząd nieruchomością, odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego, inne opłaty za używanie lokalu mieszkalnego, a także opłaty za energię cieplną, wodę, odprowadzenie ścieków i gospodarowanie odpadami. Wyjątkiem są koszty ubezpieczenia, podatku od nieruchomości, opłat za wieczyste użytkowanie gruntów i energię elektryczną.

Dodatek mieszkaniowy przyznawany jest na sześć miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po złożeniu wniosku. Wypłacany jest zarządcy budynku lub innej osobie uprawnionej do pobierania należności za lokal mieszkalny. Zarządca zalicza dodatek na poczet przysługujących lub rozliczanych za jego pośrednictwem należności za lokal. Jeśli osoba, której przyznano dodatek, nie opłaca na bieżąco opłat za lokal, wypłata dodatku jest wstrzymywana do czasu pokrycia zaległości. Decyzja o przyznaniu dodatku wygasa, jeśli zaległości nie zostaną uregulowane w ciągu trzech miesięcy od dnia wydania decyzji wstrzymującej.

Na dzień 31.10.2024 roku w naszej Spółdzielni z dodatku mieszkaniowego korzysta 185 rodzin, a łączna suma dopłat, która wpłynęła na konto w październiku wynosiła 59.991,05 zł.

W podziale na Osiedla liczba korzystających prezentuje się tak, jak w tabeli poniżej.

Z poniższych danych wynika, że tylko niecały procent osób korzysta z tej formy wsparcia. Tych z Państwa, którzy znajdują się w trudnej sytuacji, zachęcam do zapoznania się z przytoczonymi wymogami i złożenia wniosku o przyznanie dodatku.

Szczegółowe informacje na temat przyznawania dodatków mieszkaniowych oraz kryteriów ich przyznawania są dostępne na stronie internetowej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach.

Z poważaniem

TERESA ŚLĄZKIEWICZ