Państwowy pomysł na złagodzenie podwyżek
cen energii elektrycznej
Bony energetyczne

Zastępca Prezesa Zarządu,
Zastępca Dyrektora do spraw Ekonomicznych:

mgr Teresa Ślązkiewicz

Ochrona odbiorców energii w aktualnym kształcie wygasa na koniec czerwca bieżącego roku. Jak wiadomo Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawiło nowe rozwiązania, mające na celu zminimalizowanie negatywnych konsekwencji podwyżek dla konsumentów. Projekt ustawy, druk 346, wpłynął do Sejmu 7 maja 2024 roku i przebył pomyślnie drogę pomiędzy kolejnymi czytaniami w Sejmie a pracami w Komisji do Spraw Energetyki, Klimatu i Aktywów Państwowych, aby finalnie, z uwagami wniesionymi przez Senat, uchwalony końcowo przez Sejm 23 maja, trafić na biurko Prezydenta w dniu następnym. Kancelaria Prezydenta RP, poinformowała, że Ustawa została podpisana przez Prezydenta 7 czerwca 2024 roku – zatem przedłużenie ochrony jest.

Ale ile wyniesie wysokość bonu oraz czy wszyscy będą mogli skorzystać? Postaram się przybliżyć Państwu w tym artykule.

1. ENERGIA ELEKTRYCZNA

Na początku zacznijmy od tego, którzy odbiorcy zostali uwzględnieni w programie. Ustawa przewiduje kryterium dochodowe, z tego powodu bon będzie przysługiwał gospodarstwom domowym, w których przeciętne dochody na osobę w 2023 roku nie przekroczyły:

• 2.500 zł w gospodarstwie jednoosobowym,
• 1.700 zł w gospodarstwie wieloosobowym.

Czym jest dochód, określa art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

Bon będzie jednorazowym świadczeniem pieniężnym, a jego wysokość w zależności od liczebności gospodarstwa domowego będzie wynosić:

• 300 zł – dla gospodarstw jednoosobowych,
• 400 zł – dla gospodarstw dwu- i trzyosobowych,
• 500 zł – dla gospodarstw cztero- i pięcioosobowych,
• 600 zł – dla gospodarstw składających się z co najmniej 6 osób.

Dodatkowo osoby korzystające z źródeł ciepła zasilanego energią elektryczną, takich jak piece akumulacyjne, pompy ciepła mogą liczyć na podwojenie kwoty wsparcia. Wartość bonu wynosić będzie analogicznie 600, 800, 1.000 lub 1.200 zł.

Obowiązywać będzie również zasada „złotówka za złotówkę", czyli w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego, wartość bonu będzie automatycznie pomniejszana o wartość przekroczenia, przy czym najniższa wartość bonu wynosić będzie 20 zł. Ważną rzeczą jest termin składania wniosków – bezpośrednio do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast – osobiście lub przez Elektroniczną Skrzynkę Podawczą (ePUAP). Będą one przyjmowane w okresie od 1 sierpnia do końca września br., a następnie gminy będą miały 60 dni na ich rozpatrzenie.

Kolejnym rozwiązaniem zawartym w Ustawie jest utrzymanie maksymalnej ceny prądu w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. Cena ta została ustalona na poziomie 500 zł/MWh dla gospodarstw domowych oraz 693 zł/MWh dla podmiotów użyteczności publicznej (takich jak szkoły, szpitale), samorządów oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Cena maksymalna nie będzie obowiązywać tych odbiorców, który zdecydowali się na zakup energii elektrycznej z ceną dynamiczną. Warto przypomnieć, że obecnie – do końca czerwca br. – cena maksymalna dla odbiorców indywidualnych to 412 zł/MWh netto, bez akcyzy, do limitu zużycia wynoszącego 3.000 kWh, co oznacza, że rachunki gospodarstw domowych w drugiej połowie roku mogą wzrosnąć o ponad 20%.

Gospodarstwa domowe zostaną również zwolnione z opłaty mocowej, która w zależności od wysokości zużycia energii, wynosi od 2,66 do 14,90 zł netto miesięcznie. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że zamrożenie cen niestety nie będzie dotyczyło energii elektrycznej dostarczanej do części wspólnych nieruchomości, tj. wykorzystywanych do oświetlenia klatek, chodników, pracy wind czy bram.

W związku z tym, że po odmrożeniu cen koszty dostarczenia energii elektrycznej do części wspólnych nieruchomości, które według przewidywań mogą wynieść nawet 60%, w dniu 8 kwietnia Jerzy Jankowski – prezes Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych Rzeczypospolitej Polskiej, zwrócił się do przewodniczącego Parlamentarnego Zespołu ds. Spółdzielczości Mieszkaniowej, w sprawie podjęcia dodatkowych działań mających na celu ochronę członków spółdzielni mieszkaniowych. ZRSMRP zaproponował obniżenie stawki VAT dla energii do 5% z obecnych 23% – byłaby to maksymalna obniżka jaką przewidują przepisy prawa Unii Europejskiej.

2. ENERGIA CIEPLNA

Rząd podjął również działania mające na celu przedłużenie działania mechanizmu maksymalnej ceny energii cieplnej o kolejny rok, tj. do dnia 30.06.2025 r. To przedsiębiorstwa energetyczne będą obliczały maksymalną cenę dostawy ciepła – na podstawie stosowanych 30 września 2022 r., powiększonych o 46% w okresie od 1.07.2024 r. – 31.12.2024 r. oraz o 52% w okresie od 1.01.2025 r. do 30.06.2025 r. Maksymalna cena podlega także limitowi kwotowemu wiążącemu się z ustaleniem nowych poziomów średniej ceny wytwarzania energii cieplej z rekompensatą, która wynosić będzie (bez względu na źródło ciepła):

• od 1.07.2024 r. do 31.12.2024 r. – 119,39 zł/GJ,
• od 1.01.2025 r. do 30.06.2024 r. – 134,97 zł/GJ.

W związku z przedłużeniem ochrony, w dniu 10.06.2024 r., Rada Nadzorcza KSM podjęła Uchwałę nr 9/2024, na mocy której współczynnik stosowany przy ustalaniu wysokości zaliczek miesięcznych na poczet należności z tytułu kosztów ciepła został ustalony w wysokości 1,25, tym samym obniżając przyjęty – w dwóch poprzednich okresach rozliczeniowych – współczynnik w wysokości 1,40. Po wykonanej analizie, zauważono, że wzrost kosztów nie jest już tak dynamiczny jak w poprzednich okresach rozliczeniowych, a programy rządowe dają nadzieję na ich dalsze wyhamowanie i stabilizację cen.

3. PALIWA GAZOWE

Ochronie podlegać będą również odbiorcy paliwa gazowego. Ustawa przewiduje likwidację zamrożonej ceny dla odbiorców taryfowych (200,17 zł/MWh), ale wprowadza w jej miejsce cenę maksymalną, która równa będzie taryfie Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa Odczyty (PGNiG Od). Sprzedawcy będą zobowiązani do złożenia wniosków o ustalenie taryfy do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Pomimo tego mechanizmu, Ministerstwo Klimatu przewiduje, że wzrost kosztów drugiej połowy roku w stosunku do pierwszej wyniesie około 15%.

Dodać na zakończenie muszę, że wiceszef resortu Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka szacuje, że ustawa pomoże ok. 3,5 mln gospodarstw domowych, a koszt wsparcia wyniesie blisko 9 mld zł.

Z poważaniem

TERESA ŚLĄZKIEWICZ