Potencjalni zabójcy w naszych mieszkaniach

CZAD, GAZ, PRĄD

Zapamiętaj i stosuj zasady bezpieczeństwa!

Wiceprezes Zarządu KSM:

mgr Zbigniew Olejniczak

Ekstremalnie gorące lato mija, ale pozostawiło po sobie wspomnienia nie tylko radosnego urlopowania, ale i nieszczęśliwych zdarzeń, jakich nie można pominąć w rubryce „Gorący temat". Publikatory niemal codziennie informowały o różnych przypadkach zaistniałych w mieście, województwie czy też w kraju. Znaczna część ludzi bagatelizuje tego typu doniesienia, bo to przecież zdarzyło się gdzieś tam daleko, a do tego komuś anonimowemu.

Z jakiegoś powodu całkiem niemała liczba ludzi nie wyciąga wniosków z tych informacji, nie staje się bardziej czujna i nie podejmuje działań zapobiegających lub ograniczających powstanie okoliczności sprzyjających zagrożeniu bezpieczeństwa zdrowia, a nawet życia. Na nic zdają się ogólnie dostępne informacje, komunikaty doraźne i apele o zachowanie szczególnej ostrożności przy używaniu urządzeń gazowych w okresie anomalii pogodowych. Skoro te odległe przypadki nie robią wrażenia, to może przykłady zdarzeń zaistniałych w bliskim sąsiedztwie skłonią Państwa do refleksji i poprawi czujność oraz troskę o bezpieczeństwo własne i współmieszkańców.

Przypadek I: w mieszkaniu usytuowanym w wysokim budynku w osiedlu Zawodzie, wyposażonym w gazowy podgrzewacz wody, znaleziona zostaje w wannie młoda kobieta, ofiara śmiertelnego zatrucia czadem. Prawdopodobne przyczyny nieszczęścia, to:  niesprawny piecyk łazienkowy powodujący niepełne spalanie gazu,  brak ciągu w przewodzie spalinowym spowodowany upalną pogodą i zbyt małą różnicą temperatury pomiędzy mieszkaniem i otoczeniem powodujący brak wystarczającego podciśnienia dla odprowadzenia spalin ponad dach budynku,  widoczne uszkodzenia przewodu spalinowego łączącego piecyk z kominem!

Przypadek II: w mieszkaniu usytuowanym w niskim budynku wielorodzinnym w osiedlu im. Ściegiennego wyposażonym w gazowy podgrzewacz wody uległy zatruciu czadem dwie osoby (matka i córka), a ich stan zdrowia wymagał pobytu w szpitalu. Prawdopodobne przyczyny to:  brak ciągu w przewodzie spalinowym spowodowany upalną pogodą i zbyt małą różnicą temperatury pomiędzy mieszkaniem i otoczeniem powodujący brak wystarczającego podciśnienia dla odprowadzenia spalin ponad dach budynku,  niesprawny piecyk łazienkowy powodujący niepełne spalanie gazu! W tym przypadku zdumiewające jest to (na co zwrócił uwagę pracownik naszego Serwisu Technicznego wezwany przez interweniującą na miejscu straż pożarną), że według słów jednego z domowników – znajdujący się w łazience nowoczesny piecyk wyposażony w odpowiednie czujniki zasygnalizował niebezpieczeństwo, wyłączając dopływ gazu, ale pomimo tego ostrzeżenia piecyk uruchomiono, nie bacząc na sygnalizowane zagrożenie.

Przypadek III: W jednym z mieszkań usytuowanym w wysokim budynku w osiedlu im. Kukuczki z powodu zaległości w opłatach za gaz został zdemontowany gazomierz i odcięty dopływ gazu. Lokatorzy tego mieszkania wbrew obowiązującym przepisom i grożącym niebezpieczeństwom postanowili użytkować gaz propan-butan dostarczany w 11-kilogramowych butlach, nawet nie zadając sobie trudu wymiany dysz w palnikach kuchenki. Dzięki informacji od sąsiadów i zdecydowanej reakcji pracowników administracji zlikwidowano źródło zagrożenia zatruciem lub nawet wybuchu butli, które mogły narazić na szwank zdrowie i życie ludzi, nie wspominając już o możliwych stratach majątkowych.

Wszystkie te przypadki zaistniały tylko w ostatnich kilkunastu dniach i to w naszym najbliższym sąsiedztwie. Ani jedno ze zdarzeń nie obyło się bez udziału człowieka. Wypadkom można było zapobiec, nie dopuści do nich. Wystarczyło nie bagatelizować sytuacji, wykazać więcej wyobraźni, czujności i zapobiegliwości.

Skoro takie sytuacje się zdarzają przypomnieć muszę po raz kolejny podstawowe zasady zachowania bezpieczeństwa.

1. W zakresie eksploatacji urządzeń gazowych: 

• używaj urządzeń gazowych posiadających krajowe atesty i dopuszczenia,
• używaj odbiorników gazowych z wyłącznikiem przeciwczadowym i przeciwwypływowym,
• zlecaj kontrolę sprawności i regulację odbiorników gazowych (kuchenka, podgrzewacz) przynajmniej raz do roku osobom posiadającym stosowne uprawnienia,
• zalecane jest używanie atestowanych detektorów gazu i czadu, które alarmując mogą uratować zdrowie i życie użytkowników mieszkań z odbiornikami gazu,
• nie zatykaj przewodów wentylacyjnych w urządzeniach gazowych, w przypadku braku wystarczającej ilości powietrza, nastąpi niezupełne spalanie gazu, którego produktem może być trujący, niewyczuwalny tlenek węgla (CO),
• nie zatykaj przewodów spalinowych oraz zadbaj o ich szczelne połączenie z piecykiem i kominem,
• niesprawne technicznie urządzenie gazowe jest śmiertelnym zagrożeniem dla jego użytkownika przede wszystkim dlatego, że może spalać część gazu ziemnego do tlenku węgla nawet wtedy, kiedy ilość dostarczanego powietrza jest wystarczająca,
• warto wiedzieć, że praca piecyków łazienkowych pogarsza się też przy dużej wilgotności powietrza, ponieważ zmniejsza się zawartość tlenu w powietrzu,
• skrajne warunki atmosferyczne – silne mrozy, wiatry, a także upały są bardzo niekorzystne dla prawidłowej pracy wentylacji i odprowadzania spalin,
• w okresie upałów bardzo znacznie maleje wielkość podciśnienia wytwarzanego przez system kominowy, która jest zależna od różnicy temperatur powietrza zewnętrznego i spalin w przewodach spalinowych. Często – niestety – znikomy ciąg kominowy staje się niewystarczający do odprowadzenia spalin z budynku i stwarza śmiertelne zagrożenie,
• w okresie silnych mrozów, a także przy silnych wiatrach należy ostrożnie, z rozwagą korzystać z piecyków gazowych,
• silne wiatry mogą znacząco utrudnić odprowadzenie spalin na zewnątrz budynku, a nawet wtłaczać spaliny z kanałów spalinowych do mieszkań – szczególnie najwyżej położonych,
• korzystaj zawsze z nawiewników, mikrouchyłu lub – w starych oknach – uchylaj skrzydło okienne w trakcie kąpieli (używania piecyka gazowego),
• nie wolno zmniejszać kubatury łazienek w których pracują piecyki gazowe poniżej 8,0 m3,
• jeżeli w łazience pracuje urządzenie gazowe nie wolno zmniejszać w jakimkolwiek stopniu powierzchni otworów w dolnej części drzwi łazienkowych poniżej 220 cm2 dla zabezpieczenia prawidłowego dopływu powietrza.
• wskazane jest nie włączanie kuchni gazowej w trakcie pracy piecyka łazienkowego,
• wskazane jest przygotowywanie kąpieli w wannie „wcześniej" przy otwartych drzwiach łazienki,
• warto ponadto – jeżeli tylko to jest możliwe – korzystać z kąpieli zawsze w obecności naszego „pomocnika" w przypadku zaistnienia sytuacji wymagającej pomocy z zewnątrz,
• przy wymianie kratek wentylacyjnych na ścianach łazienki i kuchni należy stosować wyłącznie kratki bez jakichkolwiek dodatkowych elementów umożliwiających zmienianie ich przekroju czynnego,
• przy wymianie rury spalinowej (odprowadzającej spaliny od piecyka łazienkowego do przewodu spalinowego) należy pamiętać o zakupie właściwej rury spalinowej. Wymagana jest w tym przypadku rura kwasoodporna ze stali, którą często trudno odróżnić od bardzo podobnych wykonanych z aluminium. Stal kwasoodporna ma swoje zalety i eliminuje niebezpieczeństwo procesu korozji w kontakcie rury ze spalinami o kwaśnym odczynie. Ma jeszcze jedną zaletę – znacznie większą sztywność i twardość, która nie pozwala na ewentualne rozciągnięcie i zagięcie, powodujące zmniejszenie przekroju roboczego,
• nie ogrzewaj pomieszczeń kuchnią gazową – takie praktyki mogą się skończyć poważnym zatruciem organizmu,
• w mieszkaniu w budynku wielorodzinnym nie przechowuj i nie używaj butli gazowych,
• nie przechowuj butli w pomieszczeniach usytuowanych poniżej poziomu terenu (np. w piwnicach), ponieważ gaz propan-butan jest cięższy od powietrza, może zalegać w pomieszczeniu grożąc wybuchem.

2. Gdy poczujesz gaz:

• zawiadom jak najszybciej pogotowie gazowe i administrację,
• powiadom sąsiadów,
• nie włączaj światła ani nie uruchamiaj żadnych urządzeń elektrycznych,
• nie zapalaj zapałek czy zapalniczek,
• zamknij zawór gazu w mieszkaniu,
• otwórz szeroko okna, wyjdź na zewnątrz budynku.

3. W zakresie eksploatacji urządzeń elektrycznych:

• nie stosuj bezpieczników o większej mocy niż dopuszczalna, nie naprawiaj ich,
• używaj tylko tyle odbiorników prądu elektrycznego na ile obliczono moc instalacji elektrycznej - nadmierne obciążenie instalacji powoduje przegrzewanie się kabli i przewodów oraz wypalanie styków w gniazdkach i puszkach rozgałęźnych; jednoczesne włączenie opiekacza, żelazka i czajnika powoduje duże obciążenie eksploatowanej instalacji,
• nie używaj urządzeń uszkodzonych,
• zlecaj przeglądy techniczne urządzeń elektrycznych wyłącznie osobom uprawnionym do ich wykonywania,
• nie ustawiaj sprzętu telewizyjnego i radiowego w nie wentylowanych regałach, na półkach obłożonych książkami i innymi materiałami palnymi, bo przez powolne i długotrwałe nagrzewanie zakurzonych przedmiotów może dojść do ich zapalenia,
• nie wykonuj prowizorycznych podłączeń do instalacji elektrycznej,
• używaj tylko urządzeń elektrycznych posiadających krajowe atesty i dopuszczenia,
• nie ustawiaj elektrycznych urządzeń grzewczych w pobliżu materiałów palnych (mebli, firanek, itp.) – zachowaj odległość minimum 50 cm.

4. Gdy opuszczasz mieszkanie: 

• sprawdź czy zostały wyłączone wszystkie odbiorniki prądu i gazu,
• przed opuszczeniem domu na dłuższy czas odłącz zasilanie prądem elektrycznym oraz zakręć zawory wody i gazu,
• u sąsiadów pozostaw informację, gdzie będziesz przebywać oraz podaj kontakt.

5. W zakresie posługiwania się ogniem otwartym:

• dopilnuj, by dzieci nie bawiły się ogniem, materiałami pirotechnicznymi czy urządzeniami elektrycznymi, nigdy nie pozostawiaj małoletnich dzieci bez opieki,
• nie pal śmieci w śmietnikach i nie dopuść do zaprószenia ognia w zsypie,
• nie pal papierosów w łóżku – ludzie giną nie tylko w pożarach obejmujących całe mieszkanie; zdarza się, że zaprószenie ognia niedopałkiem papierosa po zaśnięciu, prowadzi do śmiertelnego zatrucia,
• nie zapalaj świec w pobliżu materiałów łatwo zapalnych,
• nie pozostawiaj włączonej kuchenki bez dozoru – odparowanie wody z garnka z jedzeniem może doprowadzić do zwęglenia pozostałości potrawy, zapalenia jej i silnego zadymienia mieszkania, szczególnie niebezpiecznego dla śpiących osób; przypadkowe wygaszenie kuchenki podczas gotowania może również doprowadzić do ulatniania się gazu i wybuchu mieszaniny gazowo-powietrznej,
• przestrzegaj zakazu używania wyrobów pirotechnicznych w pomieszczeniach,
• przestrzegaj instrukcji obsługi wyrobów pirotechnicznych,
• przestrzegaj wymagań prawa lokalnego w zakresie stosowania wyrobów pirotechnicznych,
• wyposaż koniecznie mieszkanie w gaśnicę proszkową, minimum 2-kilogramową; taką gaśnicą będziesz mógł bezpiecznie gasić palące się urządzenia elektryczne pod napięciem,
• wyposaż mieszkanie w autonomiczną czujkę pożarową, alarmującą o powstaniu dymu (podczas każdego pożaru wydzielają się duże ilości dymu).

6. Gdy powstanie pożar:

• zadzwoń do straży pożarnej pod numer 998 z telefonu stacjonarnego lub z telefonu komórkowego pod numer 112,
• staraj się zejść na piętro poniżej palącego się mieszkania lub wyjść na zewnątrz budynku – pamiętaj, że dym unosi się do góry, nie zjeżdżaj windami, nie otwieraj drzwi, przez które wydobywa się dym, gdyż dostarczenie większej ilości tlenu może spowodować szybki rozwój pożaru i płomienie mogą nas poparzyć,
• jeżeli nie możesz opuścić mieszkania, nie otwieraj drzwi prowadzących na korytarz, uszczelnij je, wzywaj krzykiem pomocy, wykonuj polecenia strażaków,
• nie gaś wodą urządzeń elektrycznych, grozi to porażeniem prądem; staraj się wyciągnąć z gniazdka przewód zasilający (np. drewnianym kijem od szczotki), można wykręcić bezpieczniki by odłączyć dopływ prądu do mieszkania,
• powiadom o zagrożeniu sąsiadów,
• nie wdychaj dymu – zasłoń usta mokrą tkaniną, jeżeli to możliwe – zmocz swoje ubranie lub owiń ciało mokrą grubą tkaniną z naturalnych materiałów (z lnu, wełny, bawełny itp.).

7. Zadbaj o warunki do ewakuacji na wypadek pożaru:

• nie stosuj krat w drzwiach i oknach, na klatkach schodowych i przejściach między nimi oraz wyjściach na dach – krata utrudni ewakuację podczas pożaru oraz wydłuży czas oczekiwania na pomoc strażaków; jeżeli musisz, zakładaj kraty, które można otworzyć od wewnątrz. Klucz przechowuj w miejscu, znanym wszystkim domownikom, pamiętaj, że podczas pożaru może być tylko jedyna droga ewakuacji,
• nie zastawiaj sprzętami korytarzy i dojść do mieszkań – może to utrudnić ewakuację oraz dojście ratowników.

I nade wszystko: pamiętaj – życie masz tylko jedno!

Z poważaniem

ZBIGNIEW OLEJNICZAK